‘De Steenwetering is een oude watergang’, vertelt Jesse van de Dijk, technisch manager van het team Integrale Watersysteemprojecten van WDODelta. ‘Er zijn bronnen bekend waaruit blijkt dat de wetering al in de zestiende eeuw werd gebruikt om gestoken turf te vervoeren van het gebied rondom Oud Avereest (bij Hardenberg) naar Hasselt.’ Turf wordt er niet meer over vervoerd, maar de Steenwetering is nog steeds belangrijk voor het behoud van deze oude polder. Alleen voldeed de inrichting niet meer aan de eisen van deze tijd. Jesse: ‘Samen met inwoners en andere belanghebbenden hebben we een plan gemaakt om de Steenwetering toekomstbestendig te maken, onder andere in het kader van de Kaderrichtlijn Water.’ 

Herinrichting en groot onderhoud

En dat betekende flink wat werk afgelopen winter: baggeren, natuurvriendelijke oevers aanleggen, een ijsvogelwand bouwen én vier bruggen vervangen om de doorstroming van het water te verbeteren. Jesse: ‘De oude bruggen waren te smal voor de hoeveelheid water die we nu en in de toekomst door de Steenwetering moeten afvoeren. Dus moesten we gaan vervangen. Deze bruggen zijn in gebruik als kavelbrug voor landbouwverkeer, als toegang naar weilanden of erven en ze zijn officieel in eigendom van de agrariërs. De bruggen nemen we tijdelijk over en dragen we na een jaar weer over aan de eigenaren.’ 

Willem Zwaan

Lichter en duurzamer

Twee van de vier vervangen bruggen zijn gemaakt van composiet met een kern van schuim, dat is gemaakt van gerecyclede PET-flessen. Het zijn de eerste composietbruggen van producent FiberCore in het werkgebied van WDODelta. Composiet bestaat uit glasvezel in hars op basis van polyesterhars. De vezels geven sterkte, de hars houdt het geheel bij elkaar. De gebruikte techniek, een zogeheten InfraCore sandwichconstructie met kernmateriaal, houdt de brug licht, maar is sterk genoeg voor zware belasting.

Jesse: ‘Als waterschap kijken we voortdurend waar we duurzamer kunnen werken. Traditioneel bouwen we veel met beton, maar we zijn op zoek gegaan naar alternatieven met een lagere milieubelasting. Beton brengt namelijk veel CO₂-uitstoot met zich mee. We houden onze ogen open voor alternatieven, onderzoeken dit, en houden de markt goed in de gaten. Zo kwamen we uit op composiet. Dit materiaal heeft een aantal voordelen, zoals een lange levensduur, bijna geen onderhoud, duurzamere grondstoffen en een veel lager gewicht dan beton. Bovendien zijn deze bruggen volledig circulair.’

Rotterdams fabricaat

‘Al onze bruggen zijn zo licht dat ze zelfs kunnen drijven in water’, vertelt Willem Zwaan van FiberCore. Sinds 2007 maakt zijn bedrijf bruggen en sluisdeuren van composietmateriaal: een oer-Hollands concept dat ook in Nederland geproduceerd wordt. ‘We bouwen onze bruggen op grote mallen met glasvezel en schuim in onze fabriek in Rotterdam. Het schuim is gemaakt van gerecyclede PET-flessen. Zelfs een nieuwe brug bestaat dus al grotendeels uit gerecycled materiaal.’ Naar verwachting kan deze brug makkelijk honderd jaar mee. Willem: ‘En ook aan het einde van de levensduur is composiet prima recyclebaar. Met pyrolyse brengen we het materiaal weer terug tot olie. We winnen de glasvezels terug en kunnen deze opnieuw gebruiken.’

Jesse van Dijk

Hoewel de techniek veel voordelen biedt, is het soms lastig om mensen mee te krijgen. ‘Een brug van ‘plastic’ voelt voor sommige mensen toch onwennig’, vertelt Jesse. ‘We hebben veel gesprekken gevoerd om de omgeving mee te nemen in het proces. Eerst tijdens een inloopbijeenkomst, later hebben we nog afzonderlijk met de landeigenaren gepraat om ze meer uitleg te geven over het materiaal.’ De brug ziet er slank uit, maar dat is misleidend. Willem: ‘Hier kan makkelijk een tractor overheen.’

Brug verplaatsen

Het lage gewicht maakt het plaatsen eenvoudig: de bruggen worden prefab aangeleverd, vaak al met voorgemonteerde leuningen, en worden met een autolaadkraan op hun plek gelegd. Willem: ‘Het voordeel van het lage gewicht is dat zo’n brug makkelijk verplaatst kan worden. Als hij ooit niet meer nodig is, kan het waterschap hem eenvoudig op een andere locatie hergebruiken of verkopen aan een andere partij.’ Jesse en Willem kijken tevreden naar de brug. ‘Voorlopig ligt hij hier goed!’, lacht Jesse.